Superblocks kiezen voor voetgangers

Ondanks een aantal realisaties en ontwikkelingen in stadskernen, zijn steden tegenwoordig nog steeds erg dominant gericht op auto’s. De historische binnenstad met markt, stadhuis, hoofdkerk en de belangrijkste winkelstraat vormt daarbij dan de uitzondering. Hoe verder weg van de kern, hoe opvallender straten hoofdzakelijk ingericht zijn voor personenauto’s. Aan de perimeter van die straten is er, in het beste geval, nog wat restplaats voor voetgangers, fietsers en menselijke activiteiten.

Kan het dan anders? Wel, het concept van ‘superblocks’ bekijkt dit duidelijk op een andere manier. Het gaat daarbij over stedelijke zones waarbinnen autoverkeer bijna volledig geweerd wordt. Dit concept krijgt steeds meer weerklank, ook in onze contreien. Nu, superblocks en Barcelona worden meestal in één adem genoemd. Maar Barcelona is een Spaanse metropool. In Spanje telt alleen de hoofdstad Madrid meer inwoners. De vraag stelt zich dus of, en zo ja wat wij in Vlaanderen zouden kunnen aanvangen met ideeën uit een stad van ruim 1,6 miljoen inwoners?

In ons recentste Inzicht #30: Superblocks Samengevat (.pdf) gaan we even na wat de essentie is van superblocks: een stad op maat van voetgangers. Interessant voor ons is de essentie van het model dat er een keuze gemaakt moét worden welke modus je waar belangrijk acht. Je kan niet én-én kiezen. Ten eerste hebben we daar te weinig plaats voor. Ten tweede gedijen gemotoriseerd verkeer en langzaam verkeer niet goed in elkaars buurt. Ze hebben andere biotopen nodig. Zet je ze samen, dan gedraagt de auto zich al snel zoals de Amerikaanse Vogelkers in onze bossen: als een invasieve exoot die de natuurlijke flora verdringt en daarmee de biodiversiteit doet afnemen. Fietsers en voetgangers zijn niet altijd de beste vrienden, maar ze kunnen goed samenleven. Tussen auto’s en langzaam verkeer is er eenzelfde verschil als tussen roofdier en prooi. Ze hebben beiden hun plaats, maar als je ze samen zet, weet je dat er vroeg of laat ellende van komt.

Je moet in onze steden, kernen en verstedelijkte gebieden ook duidelijk of-of willen kiezen (niet kiezen is ook een keuze).