De Grote Mobiliteitsenquête

Morgen lanceert Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits een grote mobiliteitsenquête. Bedoeling is dat u en ik de kans krijgen om een mening te geven over ons verplaatsingsgedrag, de problemen die we daarbij ervaren en eventuele oplossingen. De bevraging is een belangrijk onderdeel van de opmaak van het nieuwe Mobiliteitsplan Vlaanderen.

Met de opmaak van een nieuw Mobiliteitsplan Vlaanderen wil minister Hilde Crevits de bakens uitzetten over hoe de mobiliteit er de komende decennia moet gaan uitzien. Hoe gaan we ons in de toekomst verplaatsen? Prognoses wijzen uit dat het aantal verplaatsingen nog meer zal toenemen. Hoe dit op langere termijn zal worden aangepakt, wordt onderzocht in het Mobiliteitsplan Vlaanderen dat nu in opmaak is. Het brede publiek krijgt nu de kans om zijn mening te geven over de doelstellingen en de uitdagingen.

De Vragen

De enquête bevat alleen vragen over personenverkeer.

Vervoersmiddelen: Hier wordt gepolst naar hoe de mensen zich nu verplaatsen. Dat helpt om de antwoorden en keuzes beter te begrijpen.

Wensen: Vervolgens wordt er gevraagd naar de bepalende factoren om een vervoersmiddel te kiezen, zoals comfort, prijs, veiligheid, behoorlijke reisinformatie, gezondheid, milieuvriendelijkheid... Daar kan rekening mee worden gehouden bij de uitbouw van het transportsysteem.

Beleidskeuzes van de overheid: De individuele wensen hebben maatschappelijke gevolgen. Als de overheid ze wil realiseren, moet ze erin investeren. Maar omdat tijd en geld nu eenmaal beperkt zijn, moet ze keuzes maken: ze moet beslissen op welke doelen ze het meest en bij voorrang inzet. Daarom wordt gevraagd om even afstand te nemen van de persoonlijke bekommernissen en de focus te leggen op waar de samenleving als geheel werk van moet maken. Daarbij worden de strategische doelstellingen van de overheid beoordeeld en het belangrijkste en het minst belangrijke aangeduid.

Oplossingen: In de rubriek ‘Oplossingen’ kan elke Vlaming zijn of haar mening geven op de vier concrete uitdagingen: de files, de verkeersslachtoffers, de schade aan mens, milieu en natuur en de dringende nood aan meer duurzame verplaatsingen.

Open vragen. Elke rubriek bevat ook open vragen. Daarin kan elke participant extra doelstellingen voor het overheidsbeleid formuleren, andere beleidsuitdagingen aansnijden en andere oplossingen voorstellen.

De Antwoorden

Als beweging voor duurzame mobiliteit kiest Mobiel 21 uiteraard voluit voor duurzame verplaatsingswijzen. Zonder te willen zeggen wat u denkt, wil Mobiel 21 toch even een paar punten op de I zetten. Ter inspiratie:

De enquête gaat dus exclusief over personenmobiliteit. Een eerbaar initiatief, dat is het zeker. Wie de laatste tijd nog iets van het ambitieuze VIA – plan (Vlaanderen in Actie) gehoord heeft, weet dat deze Vlaamse Regering kiest voor Vlaanderen als logistieke draaischijf van Europa. Zonder te stigmatiseren betekent logistiek in Vlaanderen helaas nog vaak: vrachtwagens, dodehoek-ongevallen, zwaar verkeer door woonstraten, files, uitstoot, schade aan wegen, … . De impact op personenmobiliteit (in economisch, ecologisch en sociaal opzicht) is duidelijk. Jammer dat men daarover de mening van de Vlaming niet wenst te kennen.

Niemand twijfelt aan de goede intenties van deze beleidsploeg, maar reden tot ongerustheid is er wel. Denken we maar aan het afschaffen van Duurzaam Naar School, het programma waarin scholen en gemeenten samen werkten aan een duurzamer en veiliger mobiliteitsbeleid. Daarnaast is ook de invoering van een wegenvignet ten koste van een meer ‘sturend’ systeem van rekeningrijden, een teken aan de wand.

Duurzame mobiliteit is de beste garantie op een leefbaar Vlaanderen. Mobiel 21 gaat voor een duurzame mobiliteitscultuur in Vlaanderen, België en Europa, waarbij de sociale, ecologische (met inbegrip van gezondheid) en economische aspecten in evenwicht zijn. In deze duurzame mobiliteitscultuur zijn alle betrokkenen overtuigd van het belang van een goede balans tussen de drie aspecten, zich bewust van de impact van hun gedrag en handelen zij er ook naar. In zo’n cultuur stellen mensen zich bewust vragen zoals: waarom verplaats ik mij, met welke vervoermiddelen en op welke manier? Deze vragen moeten leiden tot een bewuste mix van verplaatsingswijzen, meer milieuvriendelijke verplaatsingen, veiliger verkeer en grotere kwaliteitsbeleving van zowel de leef- als de verkeersomgeving.

Een nieuw Mobiliteitsplan Vlaanderen moet deze cultuur alle kansen tot ontwikkeling geven. Dat kan door in te zetten op veilige stap- en fietsvoorzieningen, volwaardige alternatieven voor autogebruik uit te bouwen en te promoten, een duurzamere woon-werkpendel te bepleiten en te bereiken, werk te maken van doordachte ruimtelijke planning met een verplicht MOBER voor grote verkeersgeneratoren en te kiezen voor een integrale aanpak met behulp van een mix van harde en zachte maatregelen. Van verkeersmanagement naar mobiliteitsmanagement lijkt daarbij een goede uitgangspositie. Naast infrastructuur moet er evenredige aandacht gaan naar sensibilisatie, bewustmakingscampagnes, promotie en communicatie. De stok en de wortel dus.

Laat uw stem tellen!

De publieksbevraging start op 29 maart en loopt tot 29 mei 2011. Via deze link kan u uw menig kwijt. Achtergrondinformatie staat in een begeleidende brochure. Een papieren versie van de vragenlijst is opvraagbaar via het gratis nummer van de Vlaamse Infolijn 1700. Er zijn ook infomomenten in elke provincie voorzien. Hieronder vindt u de data:

Dinsdagavond 12 april 2011, Provinciehuis Leuven

Woensdagavond 13 april 2011, Provinciehuis Antwerpen

Donderdagavond 14 april 2011, Provinciehuis Hasselt

Maandagavond 18 april 2011, Provinciehuis Brugge

Dinsdagavond 19 april 2011, Provinciaal administratief centrum Gent

Olieprijs omhoog, milieubewustzijn omhoog?

Dieselprijs steeg met 83% in 8 jaar tijd! Koopkracht vloeit weg aan de pomp! De onheilsberichten vliegen ons om de oren. Is de toestand hopeloos? Ja, maar gelukkig niet ernstig.

Natuurlijk komt het olietijdperk stilaan aan zijn einde. Wat wetenschappelijk bekend staat als Peak Oil (het punt waarop alle olie uit de aarde gehaald is en de productie dus noodgedwongen zal afnemen, Wikipedia) bezorgt menig trader op de beursvloer een natte broek. Zeker als het stormt in het Midden-Oosten. Ook in België gaan de automobilistenverenigingen dan weer aan het roepen: het cliquet-systeem moet hervormd, de accijnzen moeten omlaag, de brandstofprijzen moeten weer in de gezondheidsindex worden opgenomen. Argumenten daarvoor zijn er nauwelijks. Behalve dan dat het erg duur wordt om ondoordacht met de auto te rijden.

Gek genoeg ligt daar net de oplossing. De duurdere brandstofprijzen zouden weleens een weldadig effect kunnen hebben op het mobiliteitsgedrag van Jan en Mie Modaal. Ecologische en sociale argumenten kunnen misschien niet iedereen overtuigen, het argument van de lege portefeuille kan dat misschien wel. Dat brengt het debat rond duurzame mobiliteit weer in balans.

Nu ja, in balans… Om een correcte afspiegeling te zijn van de externe kosten die ondoordacht autorijden met zich meebrengt, zouden de prijzen en/of belastingen nog wel wat hoger mogen. Zo stelt het rapport Internalisering van externe kosten van transport in Vlaanderen van Transport and Mobility Leuven het volgende: “Autorijden kost in totaal 0,17 tot 0,34 euro per voertuigkilometer, voornamelijk door de aankoop van de wagen en de brandstofkosten. Daarin zitten ook heel wat transportbelastingen: 0,04 tot 0,09 euro per voertuigkilometer. De externe kosten zijn iets hoger dan de transportbelastingen, 0,03 tot 0,11 euro, waardoor de mate van internalisatie al vrij groot is. Voor een benzinewagen tijdens het daluur zijn de belastingen zelfs al te hoog (internalisatie bijna 300%). In andere gevallen (zoals tijdens het spitsuur wanneer er veel file is, of in de stad waar meer mensen last hebben van fijn stof van dieselwagens) zijn de externe kosten heel wat hoger dan het gemiddelde (internalisatie rond de 30%) en is een bijkomende plaatselijke en tijdelijke heffing wenselijk.”

Wil dit dan zeggen dat we binnenkort allemaal moeten thuisblijven? Neen, natuurlijk niet. Er zijn een dozijn aan mogelijkheden om je toch aangenaam, snel en vooral goedkoop te verplaatsen. Zo is er bijvoorbeeld die fantastische uitvinding op twee wielen: de fiets. Je wordt gezonder en rijker in één beweging. Voor wie het al wat gekker mag, zijn er koersfietsen, mountainbikes, hybrides, bakfietsen, low-riders, aanhangwagens, tandems, enz… Voor de lange afstanden neem je natuurlijk de trein. Tenslotte zijn ook nog tal van combinaties of inventieve oplossingen mogelijk: autodelen, plooifiets op de trein, thuiswerken, carpoolen, bussen en trams, …

Hele dure olie of sterker nog, geen olie meer: is dat erg? Ach, het is maar hoe je het bekijkt. Iedere crisis is een opportuniteit. Mensen evolueren maar als er een beetje druk op de ketel zit.